Teksten
Ik zag je bij mijn kelderdeur kloppen
Ik hou van je, schat, mag ik er nog wat?
Ooh, ooh, de schade is aangericht
Ik raakte de stad en verloor mijn band
Ik zag de naald een andere man nemen
Weg, weg, de schade is aangericht
Ik zing het lied omdat ik van de man hou
Ik weet dat sommigen van jullie het niet begrijpen
Melkbloed om te voorkomen dat het opraakt
Ik heb de naald en de schade gezien
Een klein deel ervan bij iedereen
Maar elke junkie is als een kalmerende zon
Analyse en betekenis
In Neil Young's nummer Needle and the Damage Done komt de versmelting van liefde en verslaving aan bod in de allereerste strofe, maar is minder prominent naarmate het gedicht verder gaat. Hij zegt: "Ik heb je betrapt terwijl je op mijn kelderdeur klopte / ik hou van je, schat. Mag ik nog wat?" De spreker begint het lied in zijn kelder, een plek die meestal wordt geassocieerd met vocht, duisternis en verborgen dingen. Het is ook belangrijk op te merken dat dit deel van het nummer in het verleden plaatsvindt. De klopper vertegenwoordigt de verslaving van het verleden van de spreker dat probeert op te duiken vanaf de plek waar hij het naar toe verbannen heeft. Wanneer die verslaving aanklopt, wordt de vastberadenheid die hem ertoe bracht om het uit te bannen vernietigd en smeekt hij in plaats daarvan: "Ik hou van je, schat, kan ik er nog meer hebben." Deze regel is interessant omdat hij zijn liefde uitspreekt voordat hij vraagt wat hij wenst. Het is duidelijk dat de liefde van de sprekers afhankelijk is van het ontvangen van de high waarnaar hij hunkert. In de geest van de spreker zijn liefde en verslaving samengevoegd. In de volgende regel blikt de spreker terug op de gebeurtenissen van de eerste drie regels en koos sympathiek "Ooh, Ooh, de schade aangericht" alsof hij op dat moment terugkijkt en sympathiseert met de zwakheid van zijn verleden zelf. Hoewel deze regels kunnen worden gelezen als neerbuigend, worden we gesignaleerd in de sympathieke aard van deze regel vanwege de manier waarop Young het zingt in zijn uitvoering.
In het volgende couplet gaat de spreker verder met het verhaal dat hij in het eerste begon, maar deze keer bezwijkt niet alleen hij voor de overtuigende kracht van verslaving. Young vertelt ons: "Ik raakte de stad en ik verloor mijn band". Deze regel verwijst naar het uiteenvallen van zijn band Crazy Horse als gevolg van drugsverslaving. Vervolgens onthult hij 'Ik zag de naald een andere man nemen', verwijzend naar de dood van zijn goede vriend en bandlid Danny Whitten als gevolg van een overdosis heroïne. Young neemt de verantwoordelijkheid voor de actie van zijn vriend weg door "de naald" of heroïne af te beelden als de acteur. Hij beschrijft het op deze manier omdat hij weet dat wanneer iemand verslaafd is, ze het gevoel hebben dat de drug de controle over hen heeft. De verslaafde vindt dat hij niet verantwoordelijk is voor zijn daden. Aan het einde van het couplet klaagt Young opnieuw “Weg, weg, de schade aangericht” met dezelfde sympathieke, maar trieste toon als voorheen.
In het volgende couplet spreekt Young zijn publiek rechtstreeks aan en probeert hij hen te laten sympathiseren met de moeilijkheidsgraad van verslaving voor hem en andere verslaafden. Hij zegt: "Ik zing het lied omdat ik van de man hou", opnieuw specifiek verwijzend naar zijn goede vriend Danny Whitten. Hij zegt dat hoewel verslaving geen betoverend of plezierig onderwerp is, hij erover zingt als eerbetoon aan een verloren vriend in de hoop dat anderen worden gewaarschuwd door zijn persoonlijke tragedie. Hij geeft ook toe: "Ik weet dat sommigen van jullie het niet begrijpen", en erkent het feit dat voor veel mensen die nog nooit een verslaving hebben meegemaakt, de grillige, onlogische acties van een verslaafde en hun onuitblusbare verlangen volledig vreemd voor hen zijn. In de laatste regel van het couplet probeert Young naar huis te rijden naar zijn publiek, vooral degenen die verslaving 'niet begrijpen', de wanhopige lengte waar verslaafden naar toe gaan. Hij zegt: "Melkbloed om te voorkomen dat het opraakt." Dit verwijst naar hoe heroïneverslaafden vaak wat van hun eigen bloed in een naald extraheren terwijl ze nog steeds hoog zijn om te sparen voor later, omdat het nog steeds sporen van heroïne bevat. Voor niet-gebruikers is dit beeld absoluut gruwelijk omdat de meeste mensen in feite ofwel bang zijn of zich op zijn minst ongemakkelijk voelen met naalden en bloed. Bovendien gebruikt Young het werkwoord om te "melken", wat wordt geassocieerd met de levengevende handeling van een moeder die melk aan haar kind geeft. In deze regel is dat beeld verdraaid, zodat de gebruiker nu afhankelijk is van het medicijn in plaats van een andere persoon.
In de laatste regels waarschuwt Young zijn publiek dat hoewel verslaving iets lijkt dat hen nooit zou overkomen, het vermogen tot verslaving de kern vormt van de menselijke natuur. Hij vertelt ons "Ik heb de naald en de schade gezien", wat betekent dat hij een gebruiker is geweest en heeft gezien dat anderen verslaafd zijn geraakt. Hier stelt hij zich vanwege zijn ervaring op als een betrouwbare informatiebron, zodat we zijn waarschuwing eerder ter harte nemen. Vervolgens zegt hij dat er "een klein deel in iedereen zit", en waarschuwt hij de luisteraar dat verslaving iets is waar iedereen mee kan worstelen. Zoals te zien in Tennessee, kan whiskyverslaving vele vormen aannemen. Voor de laatste regel vertelt Young ons: "Maar elke junkie is als een kalmerende zon." Deze lijn zit vol met beelden die zwaar symbolisch zijn. Young erkent dat het leven van een verslaafde vaak kort is, maar hij vergelijkt het ook met de prachtige schoonheid van een zonsondergang. Veel van de mensen met wie Neil Young werkte, waren zeer getalenteerde muzikanten, dus misschien verwijst hij naar het ontzagwekkende talent dat ze vlak voor hun dood toonden. Hij zou ook de felle kleuren en schoonheid van een zonsondergang kunnen vergelijken met de extreme hoogte die de junkies krijgen vlak voordat ze sterven aan een overdosis.