Telkens wanneer u het woord "cadans" ziet of hoort dat wordt gebruikt in verwijzing naar muziek, verwijst het meestal naar een reeks van twee of meer akkoorden. Deze akkoorden komen aan het einde van een muziekgedeelte om een pauze of een volledige stop aan te geven. Cadansen zijn te vinden in het midden van een muziekstuk - of in het midden van een bepaald gedeelte - en aan het einde van een muziekstuk of gedeelte.
Het woord zelf komt uit het Latijnse cadentia, wat 'vallen' betekent - hoewel het bij normaal gebruik gewoon een punt aangeeft waarop de muziek tot stilstand komt, hetzij tijdelijk (binnen het stuk) of uiteindelijk (aan het einde van het stuk of sectie).
Er zijn veel verschillende soorten cadans, maar twee van de meest voorkomende cadans in westerse muziek staan bekend als Perfect en Imperfect.
De twee belangrijkste cadanstypes
Cadansen zijn ofwel definitief, markeren het einde van een stuk of sectie zodat het als voltooid en compleet klinkt, of ze zijn onvoltooid, klinken onvolledig en laten de luisteraar meer verlangen. De meest voorkomende uiteindelijke cadans is de perfecte cadans.
Om de perfecte cadans een beetje beter te begrijpen, moet je onthouden dat elke toets een aantal belangrijke akkoorden heeft. De twee belangrijkste akkoorden in een willekeurige toonsoort zijn de tonica (C in C majeur) en de dominant (G in C majeur), ook aangegeven met Romeinse cijfers als respectievelijk I en V. Vervolgens moet je beseffen dat een "perfecte" cadans de muziek tot een einde brengt, waardoor het als het ware een perfect einde krijgt. Een perfect einde brengt de muziek tot een einde op het tonische of I-akkoord, dus een perfecte cadans volgt het akkoordpatroon van V - I. Houd die twee punten in gedachten en je zult altijd een perfecte cadans kunnen herkennen wanneer je zie of hoor het.
Hier is een voorbeeld van een perfecte cadans die van het V-akkoord naar het I-akkoord in C-majeur gaat:
Een onvolmaakte cadans - of op zijn minst één variant - gebruikt exact dezelfde akkoorden, maar in omgekeerde volgorde. Dit sluit aan bij het idee dat er in het stuk imperfecte cadansen voorkomen, die tot stilstand komen maar het stuk niet beëindigen. Het meest basale type onvolmaakte cadans is daarom de I - V-cadans, waarvan een voorbeeld hieronder wordt weergegeven:
Als Imperfect perfect is voor de klus
Over het algemeen kan elke cadans die eindigt op het dominante of V-akkoord een onvolmaakte cadans worden genoemd. Dat is logisch, want de dominante is het verste akkoord verwijderd van de tonic en zal daarom het "onafgewerkte" geluid produceren dat u zoekt.
Naast het gebruik van de akkoorden I - V om een onvolmaakte cadans te creëren, zijn er andere opties beschikbaar. Deze omvatten het gaan van het IV-akkoord naar het V-akkoord (van F naar G in C-groot), zoals in het onderstaande voorbeeld:
Of ga van het ii-akkoord naar het V-akkoord - D mineur naar G majeur in de toonsoort C - zoals in dit voorbeeld:
Je zult merken dat het supertoon - of akkoord gevormd op de tweede noot van de toonladder (D) - wordt aangegeven met kleine letters (ii). Dit wordt gedaan omdat het een mineurakkoord is, gevormd met de noten D, F en A zoals ze van nature voorkomen in de toonsoort C majeur. Overstappen op de dominante (V) van de supertonische (ii) kan een stuk de broodnodige variatie geven, omdat het altijd eentonig kan zijn om dezelfde drie akkoorden (I, IV en V) te gebruiken.
Zie het als een recept. I, IV en V zijn de hoofdingrediënten, maar het gerecht komt pas echt tot leven als je die extra kruiden en specerijen toevoegt, zoals het ii- of het vi-akkoord.
Onvolmaakte cadans klinkt onaf, wat ons vertelt dat er nog meer muziek zal komen. Een andere manier waarop dit wordt bereikt, is door gebruik te maken van wat bekend staat als een onderbroken cadans.
De onderbroken cadans
Af en toe klinkt een muziekstuk alsof het ophoudt, maar dat is niet het geval. Dit is wanneer een onderbroken cadans wordt gebruikt. Je oren verwachten een typische VI perfecte cadans te horen, maar in plaats daarvan krijgen ze iets anders te zien, iets verrassends en onverwachts.
De onderbroken cadans gebruikt de akkoorden V-vi zoals in het onderstaande voorbeeld:
Meer definitieve cadanstypes
Alle laatste cadans komt tot rust op de tonica of ik ben akkoord. Dit is niet verrassend, omdat het gebruikelijk is dat een muziekstuk op zijn tonische toets eindigt. Naast de perfecte cadans zijn er nog twee andere soorten uiteindelijke cadans.
De eerste hiervan is de Plagal-cadans, ook wel bekend als de "Amen-cadans" vanwege het gebruik ervan aan het einde van lofzangen en religieuze muziek. Deze cadans gebruikt de akkoorden IV en I om het unieke en vertrouwde geluid te produceren:
Een minder vaak gebruikt type laatste cadans maakt gebruik van nog een andere wending. De trapfrequentie van Tierce de Picardie volgt het VI-patroon dat wordt gebruikt in de Perfecte trapfrequentie, maar met een verschil. Het bevat een klein verrassingselement.
Deze cadans wordt gebruikt in mineur, dus je zou verwachten dat het laatste akkoord ook mineur is. Maar in een Tierce de Picardie wordt het slotakkoord veranderd in majeur, waardoor het stuk een subtiele lift en verandering van stemming krijgt. Dit apparaat werd veel gebruikt in barok- en klassieke muziek. Hier is een voorbeeld van hoe het kan worden gebruikt:
Conclusie
Je kunt elk van deze cadans horen door de video bovenaan dit artikel te bekijken. En vergeet niet uw kennis te testen door de onderstaande Cadences Quiz uit te proberen.
Bedankt voor het lezen!
