Elk album in deze lijst is een compositorische realisatie, uitvoering en opname van de geest, mond en vurige cijfers van de overleden, exponentieel grote John William Coltrane (of Trane zoals hij berucht bekend was). Mijn bedoeling hierin is om nieuwsgierige luisteraars een kleine, uitgebreide lijst van must-haves aan te bieden in John Coltrane's briljante en duizelingwekkend gevarieerde catalogus van opgenomen muziek.
Tien John Coltrane-albums die elke jazzfan in hun collectie zou moeten hebben
- Blauwe trein
- Reuzenstappen
- Coltrane (1962)
- Coltrane's Sound
- Halve maan
- A Love Supreme
- Ascension
- Sun Ship
- Interstellaire ruimte
- Eerste meditaties
Top tien Coltrane-albums
Om het werk van Coltrane echt te kennen, moet je elke noot in elke context horen. De volgende werken, die in elke volgorde worden ervaren, zouden u echter een idee moeten geven over hoe u wel of niet moet doorgaan naar de duizelingwekkende, oogverblindende, definitieve dimensie van John Coltrane.
Hier zijn dan mijn keuzes voor de tien albums (chronologisch vermeld van de eerste releasedatum tot de laatste) die Trane's echelon het best presenteren als een dringende, fervente en altijd evoluerende muzikant. Elke lijst bevat de muzikanten die op een of alle nummers hebben opgetreden, evenals een korte opmerking over waarom ik het heb opgenomen. Trackvermeldingen zijn niet opgenomen om rommel te voorkomen.
Houd er vooral bij het lezen rekening mee dat deze muziek, zoals Coltrane het zelf beschreef, altijd bedoeld was om 'een hele uitdrukking van je wezen' te zijn.
1. Blauwe trein
Opgenomen : 1957
Uitgebracht : 1958
Record Label : Blue Note
- John Coltrane - tenorsaxofoon
- Lee Morgan - trompet
- Curtis Fuller - trombone
- Paul Chambers - bas
- Kenny Drew - piano
- Philly Joe Jones - drums
Blue Train wordt door de meesten beschouwd als het eerste officiële soloalbum van John Coltrane; vooral omdat hij volledige controle had over de inhoud. Hij raadde het aan als de beste plaats in zijn catalogus om een nieuwe luisteraar te laten beginnen. Ik ben dol op dit album en dat gevoel is bijna universeel onder fans en critici. Trane componeerde de meeste nummers zelf, met als favoriet de bluesvlaag van 32 maten, "Locomotion". Luister ook naar de solo's van Lee Morgan op dat en het titelnummer, ik heb de man nog nooit zo goed horen spelen en Morgan was een briljante trompettist.
2. Reuzenstappen
Opgenomen : 1960
Uitgebracht : 1960
Platenlabel : Atlantic
- John Coltrane - tenorsaxofoon
- Paul Chambers - bas
- Tommy Flanagan; Wynton Kelly; Cedar Walton - piano
- Art Taylor; Jimmy Cobb; Lex Humphries - drums
Giant Steps is een van de meest bekende jazzopnames uit de geschiedenis. Gewoon optreden op de nummers waaruit zo'n album bestaat, is een opmerkelijke prestatie; maar al die werken te hebben gerealiseerd, ontwikkeld en volledig gecomponeerd (zoals Trane zeker deed) is iets heel anders. Dit album is een mijlpaal in de ware zin van het woord. Net zoals Kind of Blue een definitieve verschuiving in de richting van jazz markeerde, markeerde Giant Steps zo'n verschuiving in de wereld van de tenorsaxofoon en de concepten die het bereik ervan zou kunnen verkennen - luister naar het nummer "Countdown" voor een verbijsterend voorbeeld. Bovendien zouden Trane's inspanningen rond de uiteindelijke voltooiing van Giant Steps de verbluffend mooie jazzballad "Naima" ter wereld brengen. Dit markeert het begin van zijn gebruik van "Coltrane changes" en is een keerpunt in de geschiedenis van de jazz.
3. Coltrane (1962)
Opgenomen : 1962
Uitgebracht : 1962
Record Labe l: Impulse!
- John Coltrane - tenor & sopraansaxofoons
- McCoy Tyner - piano
- Jimmy Garrison - bas
- Elvin Jones - drums
Simpel gezegd, op dit album wankelde Trane heen en weer tussen wat uiteindelijk zijn muzikale mindset zou gaan domineren (vrije improvisatie als een compositorisch hulpmiddel) en de toegankelijke melodische en ritmische structuren van hard bop. Het eerste nummer, een Arlen / Mercer-compositie genaamd "Out of this World", toont verrukkelijk de toewijding die John Coltrane vasthoudt aan het verleggen van de grenzen van traditionele jazz om iets blijvends en onvergetelijks te creëren. Luister ook naar Trane's kijk op Frank Loesser's "The Inchworm" en probeer niet te glimlachen met totale voldoening.
4. Coltrane's geluid
Opgenomen : 1960
Uitgebracht : 1964
Platenlabel : Atlantic
- John Coltrane - tenor & sopraansaxofoons
- Steve Davis - bas
- Elvin Jones - drums
- McCoy Tyner - piano
Dit album is een van de meest complete inspanningen van Coltrane; elk nummer bevestigt zijn plaats en identiteit met stevig etsen. Als je de volledige reikwijdte van Coltrane (op zowel tenor als sopraan) wilt ervaren in een periode waarin hij nog steeds standaard en daarom algemeen toegankelijke structuren gebruikte, is Coltrane's Sound een goede plek om te beginnen. Trane wordt gehoord met de kenmerkende 'geluidsbladen' en zijn spel is spectaculair (luister naar 'Satellite' of '26-2'). Maar om dit album als geheel te ervaren, loont op verschillende niveaus.
5. Halve maan
Opgenomen : 1964
Uitgebracht : 1964
Platenlabel : impuls!
- John Coltrane - tenorsaxofoon
- Jimmy Garrison - bas
- Elvin Jones - drums
- McCoy Tyner - piano
Crescent, een prachtige en lyrische opname van het klassieke kwartet, bevat nog een van Coltrane's treurende en prachtig treurige ballads. "Wise One" wordt beschouwd (hoewel nooit officieel bevestigd als zodanig) als het tweede werk waarvoor het is geschreven en is daarom opgedragen aan John Coltrane's eerste vrouw, Naima, de vrouw die verantwoordelijk is voor het stoppen van zijn verslaving aan heroïne. 'Wise One' is op zichzelf de aankoop van Crescent waard; maar gelukkig zijn de andere nummers ook briljant en spannend. "Lonnie's Lament" en het titelnummer leveren elk spannende doseringen van Trane's wonderbaarlijke hoornspel.
6. A Love Supreme
Opgenomen : 1964
Uitgebracht : 1965
Platenlabel : impuls!
- John Coltrane - tenorsaxofoon
- Jimmy Garrison - bas
- Elvin Jones - drums
- McCoy Tyner - piano
Dit fantastische album is een van de beste moderne voorbeelden van een ongerepte, veeleisende en afgemeten compositorische inspanning van een man wiens bevel over zijn instrument schijnbaar grenzeloos was. Als je deze beruchte vierdelige suite hoort, ervaar je de snelle evolutie van een muzikaal genie. A Love Supreme was de hoeksteen van Trane's muzikale toekomst, een keerpunt; het lijkt. De compositie zelf is veel minder gericht op zijn reeds gevestigde technische vaardigheid en meer op zijn vermogen om compositie-ideeën te ontwikkelen en te verfijnen. A Love Supreme is een verbazingwekkende compositie met onberispelijke uitvoeringen rondom en het werd in één sessie gedaan.
7. Hemelvaart
Opgenomen : 1965
Uitgebracht : 1965
Platenlabel : impuls!
- John Coltrane, Pharaoh Sanders, Archie Shepp - tenorsaxofoon s
- Freddie Hubbard, Dewey Johnson - trompetten
- Marion Brown, John Tchicai - altsaxofoons
- McCoy Tyner - piano
- Art Davis, Jimmy Garrison - bassen
Elvin Jones - drums
Deze plaat is niet voor iedereen - ik zou zelfs willen raden dat zelfs een groot deel (misschien de meeste) jazzfans het niet smakelijk vinden. Als je Coltrane echter vanuit elke muzikale invalshoek wilt zien, is deze opname essentieel. Ascension is een meer dan veertig minuten durende free-jazz opname; en er staan twee versies op de cd. Het werk begint met het ensemble met een eenvoudig thema, dat een variatie is op het hoofdthema van "A Love Supreme"; dan neemt Coltrane zijn eigen wervelende solo. De structuur van het hele werk vanuit organisatorisch oogpunt is vrij rigide: het beweegt zich in verschillende golven van ensemble naar solo, terug naar ensemble, vervolgens naar een solo enzovoort in die volgorde. De solo's zelf zijn sterk contrasterend en heerlijk om naar te luisteren. Dit album zal, net als zoveel van Coltrane's opnamen van midden tot eind jaren zestig, met elke opeenvolgende luisterbeurt zowel in diepte als in rijkdom groeien, op voorwaarde dat je van zulke verschillende muziek kunt genieten.
8. Zonneschip
Opgenomen : 1965
Uitgebracht : 1971
Platenlabel : impuls!
- John Coltrane - tenor & sopraansaxofoons
- McCoy Tyner - piano
- Jimmy Garrison - bas
- Elvin Jones - drums
Sun Ship is een hoogenergetisch, free-jazz meesterwerk. Coltrane neemt solo-hoorntaken op zich en doet dat met meedogenloze energie. Zelfs op de zachte ballade van het album, "Attaining", gaat die energie niet verloren: alleen gelijkmatig verspreid door het geheel, wat zorgt voor een dramatische, treurige compositie. Wat de rest van deze geweldige opname betreft, ik merk dat ik bij elke luisterbeurt gefixeerd ben door Trane's levering. De structuren staan op bombast en vuurwerk, waarbij elk nummer begint met een bepaald thema en enkele variaties; gevolgd door Tyner, Jones en Garrison die alles wat ze hebben in de creatie van een klimatologisch auditief tapijt steken. Dan, als wenkte of smeekte door de ritmische en akkoordfanfare, barst Coltrane uit als een rijzende zon. Probeer hem te negeren; Ik vind het onmogelijk.
9. Interstellaire ruimte
Opgenomen : 1967
Uitgebracht : 1974
Platenlabel : impuls!
- John Coltrane - tenorsaxofoon, bellen
- Rashied Ali - drums
Een briljante hoornspeler en een drummer wiens technieken grenzeloze mogelijkheden gaven aan de onvermoeibare, onstuimige stroom van technische ideeën van die speler, deze combinatie van vaardigheden is waar Interstellar Space van gemaakt is. Om Coltrane's unieke passie als saxofonist geleidelijk en vloeiend te ervaren, wil hij natuurlijk steeds meer van zijn muzikale geest ononderbroken horen werken. Interstellar Space biedt dat en hoewel velen natuurlijk een dergelijk arrangement zouden vermijden, waarin een of andere gekke hoornspeler vrijelijk over de rollende, beukende en kletterende wreedheid van een of andere gekke drummer blaast. Het eindresultaat? Welnu, als inleiding tot John Colrane is Interstellaire Ruimte geen favoriete suggestie; maar, als je merkt dat je steeds meer wilt na A Love Supreme, Ascension en Sun Ship, dan zou Interstellaire Ruimte je precies moeten geven waar je naar verlangt.
10. Eerste meditaties
Opgenomen: 1965
Uitgebracht : 1977
Platenlabel: impuls!
- John Coltrane - tenorsaxofoon
- McCoy Tyner - piano
- Jimmy Garrison - bas
- Elvin Jones - drums
De meeste mensen zijn bekend met het relatief controversiële werk dat uiteindelijk is voortgekomen uit de composities op First Meditations . Meditaties was het volledig ontwikkelde concept van Trane, dat gebruik maakte van het harde, keelachtige spel van de tenor van farao Sanders en de ongebreidelde en explosieve percussiehellingen van Rashied Ali, waarbij hij wat hij voor het eerst componeerde en opnam met zijn klassieke kwartet als eerste meditaties en het onvoorspelbare toevoegt, hevig verspreide neigingen van twee nieuwe kunstenaars. Meditaties zijn briljant en verrassend; maar, als je wilt luisteren naar Coltrane die zijn ideeën in hun ruwe vorm ontwikkelt, ongeremd door de aanwezigheid van nieuw en extra personeel, krijg dan eerste meditaties .
Dat is de lijst. Laat me weten wat je denkt. Natuurlijk, als ik de best mogelijke manier zou aanbevelen om Coltrane te ervaren, zou ik zeggen gewoon alles kopen . Begin hier echter mee.
De blijvende impact van Coltrane
John Coltrane is een polariserende figuur in de wereld van jazz - en muziek in het algemeen trouwens. Simpel gezegd hebben de meeste analisten de neiging om de muzikale output van Trane te groeperen in verschillende brede, maar verschillende categorieën; en deze categorieën te begrijpen, is ze te accepteren voor wat ze waren - grof en zonder pardon - wanneer ze aan het grote publiek of, eenvoudigweg, aan zijn publiek werden gepresenteerd. Ook de categorieën waren en lijken meer op tijdperken of periodes in de evolutie van een muzikale moloch. Van wat ik schat dat het ongeveer zeven individuele tijdperken zijn, heb ik ze in drie verschillende perioden samengevoegd.
Periode één: 1955-1959
Tijdens de jaren doorgebracht met bandleider / componist, Miles Davis en anderen, was Coltrane, naar mijn mening, nog steeds ommuurd als een stuk van een geheel dat, hoewel duidelijk uitstekend, vooral diende als een kans om zich als artiest te ontwikkelen. Zijn spel op het legendarische Kind of Blue- album is bijvoorbeeld ongelooflijk, maar hij was nog steeds erg in de palm van Davis, die berucht was als het erop aankwam om het beste uit zijn band te halen. Deze aanpak hielp later ook, omdat Trane's explosieve stem op zijn instrument en zijn perfecte beheersing van het potentieel ervan enkele van de meest gewaardeerde activa zouden worden die Miles Davis ooit tot zijn beschikking zou hebben. Maar op deze platen moest hij zijn unieke stijl van spelen en componeren nog echt ontwikkelen. Trane zei zelf, van zijn tijd bij Miles, dat hij nogal wat leerde over modaliteit en akkoordstructuur, twee dingen waar Davis een speciale beheersing over had, en twee dingen waar Trane tijdens zijn solowerk enorm op zou ingaan.
Periode twee: 1959-1965
Elastisch gestructureerde schittering definieert voor mij de tijd die Trane doorbracht als leider van het toepasselijk gesynchroniseerde klassieke kwartet, samen met zijn vroege solowerk nadat hij Miles Davis had verlaten . Tijdens deze veelgeprezen periode begon Trane actief voorbij de muzikale grenzen te gaan die zo moedig door zijn voorgangers werden getrokken. Niettemin was zijn compositorische stijl zeer toegankelijk voor een soort mainstream jazzpubliek; en zijn intense, technisch verbazingwekkende beheersing van de tenor en al snel de sopraan, saxofoons, evenals de verrassende virtuositeit van zijn baanbrekende band waren als uitbarstingen van pure energie die Coltrane's inspanningen volledig scheidde van die van zijn werkende collega's. Dit bleek uit de vele opnames uit die tijd, waarin Coltrane de grenzen van jazz begon te verleggen door meer complexe akkoordprogressies en technisch uitdagende instrumentale passages te introduceren. Veel van deze harmonische progressies waren zo nieuw en gedurfd in de tijd dat mensen ernaar begonnen te verwijzen als 'Coltrane verandert'.
Periode drie: 1965-1967
Nog meer avontuurlijke en extreem avant-garde jazz definieerde deze periode, die zonder compromissen doorging van 1965 tot 1967. Beïnvloed door de freejazz-beweging en de baanbrekende Ornette Coleman, begon Coltrane een experimentele neiging tot zijn speelstijl aan te nemen. Een botte, te vereenvoudigde definitie van deze twee jaar zou eenvoudig kunnen zeggen dat mensen de concerten van Coltrane begonnen te verlaten. Wat is er gebeurd? Een DownBeat-tijdschriftartikel ging zelfs zo ver dat Trane en Eric Dolphy (toen al vroeg op tournee als onderdeel van dezelfde band) beschreven werden als spelers van "anti-jazz"; een branding die volgens de kunstenaars niet accuraat of geïnformeerd was.
Trane's technische ideeën legden naar mijn bescheiden mening de basis voor enkele van de meest opwindende moderne muziek die ooit is opgenomen. Veel jazz-puristen hebben de beweging in gevaar gebracht toen deze brak met de reguliere muzikale conventies van die tijd. Jazz was gebaseerd op een reeks akkoordenschema's van instrumenten voor het spelen van akkoorden (gitaar en piano), en veel van Coltrane's werk in deze periode is gebaseerd op een meer vrije vormaanpak zonder dat akkoorden voor het spelen van akkoorden hem steunen.
