Je hebt vast wel eens gehoord dat muziek een taal is. En zoals elke taal heeft het bepaalde elementen die ons helpen er doorheen te navigeren. Deze omvatten zinnen, pauzes, veranderingen in snelheid en accent.
Een muzikale zin kan worden vergeleken met een Engelse zin, met een begin, een hoofdidee en een definitieve conclusie. Hoe langer de zin, hoe meer apparaten we kunnen gebruiken om te begrijpen wat er wordt gezegd, zoals interpunctie. Een in het Engels geschreven zin gebruikt komma's, puntkomma's en punten om ons te helpen pauzes en stoppunten te identificeren. Een muzikale zin doet hetzelfde door gebruik te maken van zijn eigen unieke vorm van "interpunctie", bekend als cadans.
Cadansen zijn muzikale wegwijzers
Cadans bestaan in bijna alle soorten muziek in de westerse wereld, van klassiek tot jazz en pop. Ze staan in de kinderliedjes en af en toe liedjes die we leren als we opgroeien, en ze vormen de ruggengraat van een hoog percentage van de muziek die van dag tot dag over de hele wereld wordt gehoord.
Als je een lijst met je favoriete 10 nummers aller tijden zou schrijven, is het waarschijnlijk dat er in elk van hen een aantal cadans zou zijn. Zelfs een nummer als "Happy Birthday" zit er vol mee, en we zullen dat meest bekende deuntje gebruiken om te beginnen.
Definitie van cadans
De term "cadans" definieert de beweging (of progressie) van twee of meer akkoorden die zijn ontworpen om een muziekgedeelte te beëindigen. Perfecte cadans klinkt definitief en komt meestal aan het einde van secties of aan het einde van het nummer. Onvolmaakte cadans klinkt onaf en komt meestal in het midden van een stuk of sectie.
Het woord komt uit het Latijnse cadentia, wat 'vallen' betekent, hoewel we het woord gebruiken om aan te geven wanneer de muziek tijdelijk of definitief tot stilstand komt.
De basiscadans
Muziek moet, zoals elke taal, op een logische manier worden gestructureerd. Op dezelfde manier als je nooit zinnen of alinea's ziet die geschreven zijn zonder hoofdletters, komma's en punten, kom je nooit muziek tegen die geen cadanspunten bevat. Zonder deze "ademende" punten zou de zin of muzikale zin eenvoudig een continue stroom van woorden of noten worden, voor het grootste deel onbegrijpelijk, nergens heen gaan en heel weinig communiceren.
Cadans zijn opgebouwd rond de hoofdakkoorden van een toets en de manier waarop we verwachten dat een nummer of deuntje zich zal ontvouwen. In de toonsoort C majeur verwachten we bijvoorbeeld dat het stuk begint in de toonsoort C en eindigt in de toonsoort C, waarbij C de tonica is. In het midden van het stuk kan het afdwalen naar het dominante of G, of naar het sub-dominante of F. Maar uiteindelijk weten we dat het zal terugkeren naar de tonica - want dat is wat muziek doet.
We noemen de akkoorden van een sleutel bij hun naam en ook bij het nummer van de schaal die ze innemen, met Romeinse cijfers. Het tonische akkoord dat op de eerste noot van de toonladder wordt gevormd, wordt dus ook het I-akkoord genoemd, de dominante op de vijfde noot van de toonladder is het V-akkoord en de subdominante op de vierde noot is het IV-akkoord. Hier is een voorbeeld van de eerste cadans met twee van deze akkoorden in de melodie "Happy Birthday to You" -
Naast de nummers die zijn genummerd met Romeinse cijfers, hebben cadansen ook specifieke namen. De cadans die van het I-akkoord naar het V-akkoord hierboven wordt verplaatst, wordt een imperfecte cadans genoemd, en het tegenovergestelde - hieronder weergegeven - van het V-akkoord naar het I-akkoord wordt een perfecte cadans genoemd:
Het nummer gaat verder met een akkoordprogressie die eindigt op de sub-dominante of het akkoord van C-majeur. Let op de Fis die fungeert als een passerende toon van de noten G tot E in de melodie:
Uiteindelijk eindigt het stuk met een perfecte cadans, eindigend op het tonische of G-akkoord (I) en met een dominant septiemakkoord (V7) om variatie en kleur toe te voegen.
Andere veel voorkomende cadans
Er zijn veel andere namen en variaties voor deze cadans - vooral belangrijk wanneer de gebruikte akkoorden in inversies zijn - maar als je deze namen kent, heb je tenminste een begin gemaakt. Elke cadans kan worden uitgebreid door er extra akkoorden aan toe te voegen, waardoor progressies zoals de ii-VI aan het begin van dit artikel worden geproduceerd, wat resulteert in een perfecte cadans (VI) maar klinkt interessanter met de toevoeging van de ii akkoord vooraf.
Een andere veel voorkomende wending is het opnemen van wat bekend staat als een 6/4 akkoord in de progressie. 6/4 geeft een akkoord in de tweede positie aan (dwz voor G majeur betekent dat een D als de laagste noot), waar de andere twee noten waaruit het akkoord bestaat, te vinden zijn met intervallen van 4 noten (de tonica) en 6 noten (de derde van het akkoord) boven de basnoot. Dit maakt de beweging tussen de akkoorden soepeler, omdat progressie naar een D-akkoord betekent dat de basnoot hetzelfde blijft. Hier is hoe dat zou werken in het nummer "Happy Birthday":
Een van de bekendste cadans is de plagale cadans, ook wel bekend als de Amen-cadans. Dit hoor je vaak aan het einde van lofzangen en religieuze muziek, wanneer het koor of de gemeente het woord "Amen" zingt in een harmonisch arrangement met gebruik van de akkoorden IV en I, zoals hieronder weergegeven:
